We hebben een prachtige opdracht gekegen om in Doorwerth, een riet gedekte villa om te toveren tot een Paradijs met leem en kalk. Voor de afwerking van de wanden is leemstuc van Tierrafinouitgekozen en in de badkamer en toilet een kalkpleister van Stuc And Staff
Leem als restauratie materiaal
Leem is een populair en duurzaam materiaal voor restauratie van oude gebouwen, vooral in regio’s waar het traditioneel werd gebruikt in de bouw. Het wordt vaak ingezet bij het herstellen van historische panden vanwege zijn natuurlijke eigenschappen en de manier waarop het bijdraagt aan de ademende werking van een gebouw. Hier zijn enkele redenen waarom leem een goede keuze is als restauratiemateriaal:
-
Ademend vermogen: Leem heeft de eigenschap om vocht op te nemen en langzaam af te geven, wat helpt om de vochtbalans in het gebouw te reguleren. Dit is belangrijk bij de restauratie van oude gebouwen, die vaak problemen met vocht kunnen hebben.
-
Duurzaam: Leem is een lokaal en hernieuwbaar materiaal, wat het milieuvriendelijk maakt. Bij restauraties wil men vaak materialen gebruiken die niet alleen passen bij het historische karakter van het gebouw, maar die ook duurzaam zijn.
-
Flexibiliteit: Leem is makkelijk te bewerken en kan in verschillende vormen worden toegepast, zoals voor het herstellen van muren, vloeren of plafonds. Het kan ook worden gebruikt in combinatie met andere materialen zoals stro of vlas voor extra isolatie.
-
Restauratie van originele afwerkingen: In historische gebouwen kunnen originele leemafwerkingen, zoals pleisterwerk of stucwerk, worden gerestaureerd met leem. Dit zorgt ervoor dat het gebouw zijn authentieke uitstraling behoudt.
-
Verkrijgbaarheid: Leem is relatief eenvoudig te verkrijgen en kost vaak minder dan moderne materialen, wat het financieel aantrekkelijk maakt voor restauraties.
Toepassingen van leem in restauraties:
- Leempleister: Het wordt vaak gebruikt voor het herstellen van pleisterwerk op muren en plafonds.
- Leem als mortel: Leem wordt gebruikt voor het herstellen van voegen in oude stenen muren.
- Leemisolatie: Soms wordt leem gemengd met andere materialen zoals stro om als isolatiemateriaal te dienen, wat ideaal is voor oude gebouwen die goede thermische isolatie nodig hebben.
Zoals bijvoorbeeld bij Vakwerkhuizen, Dit zijn prachtige historische gebouwen die vaak te vinden zijn in Europa, vooral in Duitsland, Nederland, en Frankrijk. Ze staan bekend om hun houten constructie, waarbij de vakwerkstructuur zichtbaar is, en de tussenruimten vaak opgevuld zijn met materialen zoals leem, bakstenen of stro. Leem speelt een belangrijke rol bij het restaureren van vakwerkhuizen, omdat het helpt om de oorspronkelijke uitstraling van het gebouw te behouden terwijl het ook zorgt voor de nodige functionaliteit, zoals isolatie en vochtregulatie.
Hier zijn enkele manieren waarop leem wordt gebruikt bij de restauratie van vakwerkhuizen:
Herstellen van leemvullingen in de vakwerkstructuur
De tussenruimten in de houten vakwerkstructuur worden vaak opgevuld met leem, een traditionele techniek die de wanden van het huis zowel isolerende als ademende eigenschappen geeft. Het leem zorgt ervoor dat het gebouw goed kan “ademen”, wat belangrijk is voor het behoud van de houtstructuur. Bij de restauratie van vakwerkhuizen kan leem opnieuw in de vakken worden aangebracht, eventueel in combinatie met een vezelachtig materiaal zoals stro voor extra isolatie.
Leempleister voor de afwerking van de muren
In veel vakwerkhuizen werden de buitenmuren oorspronkelijk afgewerkt met een leempleister. Het is mogelijk om deze originele afwerking te herstellen door de leempleister opnieuw aan te brengen, wat niet alleen zorgt voor een authentieke uitstraling, maar ook de muur beschermt tegen weersinvloeden. Leem is bijzonder geschikt omdat het de gevel ademend maakt en helpt bij het reguleren van de vochtigheid, wat cruciaal is voor de lange levensduur van de vakwerkconstructie.
Voegen herstellen
Bij de restauratie van vakwerkhuizen kunnen de voegen tussen de houten elementen in het vakwerk worden hersteld met leem of leemmortel. Dit voorkomt dat vocht in de muren kan trekken en draagt bij aan de stabiliteit van het gebouw.
Leem isolatie
Leem kan ook worden gemengd met andere natuurlijke materialen zoals stro of vlas om isolatiemateriaal te creëren. Dit is bijzonder nuttig voor vakwerkhuizen, die vaak niet goed geïsoleerd zijn. Leemisolatie kan in de wanden of op de vloer worden aangebracht om de thermische efficiëntie van het gebouw te verbeteren zonder de authenticiteit van de structuur aan te tasten.
Restauratie van interne wanden en plafonds
In sommige vakwerkhuizen werden interne wanden en plafonds bekleed met leemstuc of leempleister. Deze afwerkingen kunnen worden hersteld of gereconstrueerd om de sfeer van het oorspronkelijke interieur te behouden. Leem is flexibel en kan worden aangepast aan de esthetische eisen van het historische interieur.
Vochtbeheersing
Leem helpt bij het reguleren van de luchtvochtigheid in de woning, wat van groot belang is voor de staat van de houten vakwerkstructuren. Leem neemt vocht op en geeft het langzaam weer af, wat voorkomt dat het hout te veel vocht absorbeert, wat zou kunnen leiden tot schimmel of rot.
Tips voor restauratie met leem in vakwerkhuizen:
- Gebruik originele technieken: Het is belangrijk om de traditionele technieken van leemgebruik toe te passen, omdat deze perfect zijn aangepast aan het klimaat en de bouwstijl van het vakwerkhuis.
- Let op de balans tussen modern en traditioneel: Terwijl leem zeer effectief is in historische restauraties, kan het combineren met moderne isolatietechnieken soms nodig zijn om het comfortniveau van het gebouw te verbeteren.
- Kwaliteit van leem: Kies voor hoogwaardig leem, dat goed geschikt is voor zowel pleisterwerk als vullingen, en vermijd te veel bewerkingen of toevoegingen die de ademende eigenschappen van leem kunnen verminderen.
“ Leem is niet brandbaar, damp doorlatend, antistatisch, schimmelwerend, En natuurlijk supermooi !… “
Dit moet je weten als je alleen voor basisleem kiest
Leem heeft als prettige eigenschap dat het uw binnenklimaat beïnvloedt door het opnemen van vocht uit de lucht als het vochtig is, en het vrijgeven van vocht als de lucht droog is. De vochtigheidsgraad blijft daarmee constant lager in uw woning. Dat is behalve prettig ook gezond omdat bijvoorbeeld huismijt en schimmel gedijen bij een vochtig klimaat.
Hoe dikker de laag basisleem hoe groter het klimaateffect ervan. Optimaal is een dikte van c.a. 3 centimeter, maar het effect is ook al merkbaar bij een dikte van 1 tot 1,5 cm. Basisleem is er in drie kleuren : bruin, terra en roodtint. Eventueel met stro, Dit dient dan als bewapening in de leemlaag om er meer dikkere lagen mee op te kunnen zetten of een ondergrond “uit te vlakken”. Als de ondergrond beschadigd is of als bijvoorbeeld leemfinish aangebracht moet worden over een bakstenen wand, dan is eerst een laag basisleem nodig.
Leemfinish heeft weinig vochtregulerende eigenschappen omdat het laagje eigenlijk te dun is. De meest moderne afwerkleem producten zijn ook nog eens cellulose of zetmeel gebonden, Iets wat de stevigheid absoluut bevorderd, de vochtregulering niet. Het is meer een esthetische afwerklaag die 100% natuurlijk is.
Moderne interieurs
Moderne veelal duurzame woningen willen ook vaak een modern interieur. Met kalk en leem kunnen we aan deze vraag voldoen door bijvoorbeeld het glad te pleisteren, grof te sponsen of meerdere kleuren door elkaar te gebruiken.
Wist je dat natuurlijke materialen in je nieuwe woning veel voordelen hebben?
Een bewuste manier van leven gaat prima samen met comfortabele en stijlvol interieur zonder afbreuk te doen aan de manier waarop we leven, Er is ondertussen een groot aantal cradle to cradle, ecologische, biobased en natuurlijke materialen in omloop op het gebied om een nieuw en modern interieur kunt creëren. Mocht je dat via ons niet kunnen vinden dan bieden we het best mogelijke alternatief aan.Tegenwoordig zijn nieuwbouw woningen vaak met koude harde materialen in elkaar gezet, betonnen wanden en plafonds met een spack gespoten plafond, wie wil daar nu in wonen, als er zoveel fijne en natuurlijke materialen op de markt zijn, dan kies je toch niet voor plastic, Toch?
leem en hout zijn puur
Leem is een natuurlijk materiaal dat bestaat uit een mengsel van klei, zand, silt en organisch materiaal. Het wordt al eeuwenlang gebruikt als bouwmateriaal en heeft vele toepassingen, vooral in duurzame en ecologische bouwmethoden. Het bouwen met hout en leem is een hele duurzame en beproefde oplossing
Natuur op de muur
Steeds meer mensen beseffen dat het moderne bouwproces meer ruimte behoeft aan ecologische materialen en een duurzamere aanpak, leemproducten zijn niet meer weg te denken uit de bouwvormen van nu. Droogbouw met leembouwplaten, stamp-lemen muren die zelfs als dragende constructies dienst kunnen doen, combinaties met stro-bouw, leemstenen die worden gebruikt voor binnenmuren en als vulling voor houtskelet, traditionele vakwerkhuizen en binnen afwerking met basisleem of kleurleem zijn voorbeelden van leemgebruik anno nu.
Het is het oudste bouwmateriaal van de mensheid. Karakter en het uiterlijk van leem hebben een eigenaardige, bijzondere diepte. Dit voelt iedereen die werkt met leem of woont in een huis van leem, de afwezigheid van giftige stoffen en straling, de kwaliteit van de lucht of de demping van geluid, dragen bij aan de positieve eigenschappen van leem. Een groeiend aantal architecten beseft dat de keuze voor leem vooral een gezonde keuze is.
Een bijzonder grote rol speelt de eigenschap van leem materialen om de luchtvochtigheid van een ruimte te reguleren. Vanuit het oogpunt van gezondheid geldt een relatieve luchtvochtigheid (= RV) van 50% als optimaal en tot ongeveer 35% als behaaglijk
LEEM
Leem is een natuurlijke grondstof dat wordt gewonnen uit leemgroeven in Europa, waaronder in Nederland in Drenthe. In de fabriek worden, voor de kleurproducten van leem, gekleurd zand en klei gemengd in de juiste hoeveelheden om diverse natuurlijke tinten te verkrijgen.
Aan de bouwproducten van leem zijn geen chemische additieven toegevoegd en evenmin is het gebrand, zoals cement, kalk en gips waarbij veel CO2 vrij komt.
Kom naar leem kijken in de studio
Om je kennis te laten maken met kalk kan je komen kijken in de studio in Deventer. Ook kan je komen kijken op een lopend project, of een project wat is afgerond.
Interesse in leem?
Start je leemproject met ons.
Werken met kalk en leem in je woning valt nog steeds binnen het 9% BTW tarief voor woningen particulier bewoond en ouder dan 2 jaar.
